Dat innerlijke stemmetje is soms eigenlijk een echo van mensen die vroeger veel invloed op ons hadden, zoals een ouder, leraar, of andere belangrijke figuur. We hebben dan onbewust de woorden of houding van die persoon overgenomen, en ze zijn een soort standaard geworden voor hoe we tegen onszelf praten. Dit kan goed uitpakken als die stem bijvoorbeeld bemoedigend en positief is. Maar als die persoon kritisch, controlerend, of zelfs negatief was, kan dat ook doorwerken in hoe je jezelf beoordeelt en corrigeert.
Stel dat je bijvoorbeeld een ouder had die streng was en hoge verwachtingen had, en die je misschien vaak zei dat je beter moest presteren. Zelfs als die ouder al lang niet meer direct in je leven aanwezig is, kan hun stem blijven hangen in je hoofd, en die klinkt dan misschien als: “Je moet harder je best doen” of “Het is niet goed genoeg.” Zonder dat je het doorhebt, kan die kritische toon je eigen innerlijke dialoog kleuren. En dat kan best zwaar zijn, want in feite ben je jezelf dan steeds opnieuw aan het beoordelen door de ogen van die persoon, in plaats van met je eigen oordeel en zelfcompassie.
Mijn vader heeft vroeger weinig in huis gedaan als het ging om behangen, schilderen of vloeren leggen. Toen mijn ouders verhuisden en mijn moeder liet merken dat ze graag ander behang op de muren wilde dan dat van de vorige bewoners vond mijn vader dat onzin (en dan deed hij het dus echt niet). Uit liefde voor mijn moeder haalden zij en ik behang en lijm en ik plakte het er vervolgens voor haar tegenaan. Toen het klaar was zei mijn vader: “Dat heb je heel goed gedaan maar de volgende keer … ” en een opsomming van wat ik allemaal beter had kunnen doen. Jarenlang als ik iets deed en naar het resultaat keek hoorde ik het stemmetje in mijn hoofd zeggen: “Dat heb je heel goed gedaan maar de volgende keer … “. Pas tijdens de NLP opleidingen drong het to mij door dat het mijn vaders stemmetje was en niet die van mij. Is jouw stemmetje wel jouw stemmetje?
Het is een proces om dat te herkennen, maar als je merkt dat bepaalde dingen die je tegen jezelf zegt eigenlijk klinken als iemand anders, kan dat al heel bevrijdend zijn. Je begint dan te zien dat niet alle gedachten jouw gedachten hoeven te zijn. Door jezelf af te vragen: “Zou ík dit echt op deze manier zeggen, of is dit iets wat ik ooit van iemand anders heb opgepikt?” krijg je al wat ruimte om anders tegen jezelf te praten.
Veel mensen ontdekken dan dat ze een meer begripvolle en persoonlijke innerlijke stem kunnen ontwikkelen, eentje die echt van henzelf is. Soms kan het helpen om opnieuw te formuleren wat je jezelf zegt, maar dan met de mildheid die je voor een goede vriend zou gebruiken. Het herkennen van die “geleende” stem is een stap richting een meer zelfgekozen, authentieke innerlijke dialoog die je niet tegenwerkt, maar juist helpt en steunt.