Levend verlies raakt me diep, omdat het zoveel meer is dan alleen verdriet om wat niet meer is. Het gaat over de pijn die blijft knagen, dag in, dag uit, wanneer je te maken hebt met een chronische ziekte, een blijvende beperking, of het gemis van iemand die fysiek nog wel aanwezig is, maar emotioneel of op een andere manier onbereikbaar voelt.
Het voelt alsof je steeds opnieuw iets kwijtraakt, en dat verlies stopt niet. Het sijpelt door in elk aspect van je leven en dwingt je om keer op keer afscheid te nemen van wat ooit vanzelfsprekend was. Voor mij is het belangrijk om te erkennen dat deze vorm van rouw er mag zijn, dat het net zo intens en echt is als het verdriet om iemand die overleden is. Het vraagt dezelfde inspanning en verwerking, een reis van accepteren en betekenis vinden, zelfs als de leegte blijft.
Tegenwoordig hoor je vaak de oproep om gewoon je mindset te veranderen, alsof dat een magische oplossing is voor alles wat je doormaakt. Maar dat klinkt makkelijker dan het is, en het klopt psychologisch gezien niet. Bij levend verlies kun je niet simpelweg “anders leren denken” om de pijn en het gemis te laten verdwijnen.
Rouw is geen kwestie van een knop omzetten in je hoofd; het is een complex en emotioneel proces. Het gaat niet alleen over wat je denkt, maar vooral over wat je voelt. Die gevoelens zijn diepgeworteld, vaak onbewust, en ze hebben tijd en ruimte nodig om verwerkt te worden. Het idee dat een andere mindset je probleem oplost, kan zelfs schadelijk zijn. Het legt de verantwoordelijkheid volledig bij jou, alsof het jouw schuld is dat je worstelt, terwijl het verlies en de impact ervan vaak buiten jouw controle liggen.
Bovendien gaat levend verlies niet over één moment, maar over terugkerende pijn. Telkens wanneer je wordt geconfronteerd met wat er niet meer is of nooit meer zal zijn, komt dat verlies opnieuw naar boven. Een “positieve” mindset kan misschien helpen om bepaalde dagen door te komen, maar het haalt de realiteit van het gemis niet weg.
Je moet niet alleen leren omgaan met het verlies, maar ook met de emoties die telkens weer opkomen. Dat vraagt meer dan optimisme; het vraagt erkenning, verwerking en soms gewoon ruimte om verdriet te voelen zonder er meteen iets mee te hoeven doen.